Mundinglaya Dikusumah

Macaan carita rahayat ngeunaan  Karajaan Pajajaran  anu harita dirajaan ku Prabu Siiwangi dina sababaraha situs  tètèla pikaresepeun, pogot jeung sakapeung mah matak poho kana waktu. Carita Pajajaran (Karajaan Sunda Galuh), pikeun sabagèan masarakat anu ngarasa masih kènèh aya rawayanna, atawa seuweu siwina, sakurangna  ngarasa mibanda kareueus anu kacida gedèna, sanajan kajadianana tèh geus ratusan taun katukang. Basa dicaritakeun ka Ki Madi  ngeunaan hal èta, anjeunna ogè katingali resepeun.

“Sanajan teu kungsi ngarandapan  jeung moal kaalaman deui mangsa di jaman harita, paling henteu urang boga katineung yèn karuhun urang tèh raja digjaya, bijaksana, gagah sakti mandraguna, nyaah ka nu leutik jeung mawa karaharjaan ka rahayatna,” ceuk Ki Madi basa nongton bareng  kasawelasan Indonèsia ngalawan Laos di bumina Ki Tatang.

“Muhun Ki, sabab dina buku-buku sajarah mah nu kitu tèh teu aya,  dina carita atawa babad rahayat  mah aya bagèan-bagèan carita ngeunaan raja-raja Pajajaran anu luput Ki,” cèkèng tèh.

“Geus pasti atuh, moal lengkep, sabab lamun  carita rahayat diasupkeun kurang kuat dasarna, sabab pan sajarah mah kudu  puguh  jeung kuat buktina. Carita naon tah nu meunang ngunduh tèh?”

“Carita Mundinglaya Dikusumah anu dipiwarang ngala salaka domas tèa, ah resep pisan Ki,” jawab kuring.

“Kumaha tah, panasaran ngadèngèna,” saur Aki Madi. Atuh derekdek wè kuring nyaritakeun carita ngeunaan Mundinglaya Dikusumah tèa.  Prabu Siliwangi dina èta carita ngagaduhan dua  permaisuri nu  kahiji Nyimas Tejamantri  kaduana Nyimas Padmawati . Ti Nyimas Tejamantri  namina, Guru Gantangan sedeng ti Nyimas Padmawati, Mundinglaya.  Samangsa Guru Gantangan nyangking kalungguhan Bupati Kutabarang jeung geus lakirabi, Mundinglaya mah budak kènèh. Lantaran teu gaduheun putra Prabu guru Gantangan ngangkat anak, Sunten Jaya.  Samangsa anjeunna nyuhunkeun Mundinglaya kanggo dirorok, Nyi Mas Padmawati teu ngorètkeun, sabab uningaeun, Prabu Guru Gantangan kacida nyaaheunana ka Mundinglaya. Kanyataanana, Guru Gantangan tèh leuwih nyaaheun ka Mundinglaya tibatan ka Sunten jaya, kusabab kalakuanana bèda pisan. Mundinglaya mah handap asor, Sunten jay amah sabalikna.  Kulantaran indungna ogè leuwih nyaaheun ka Mundinglaya, Sunten Jaya nyieun tarèkah jahat nepi ka Mundinglaya diasupkeun ka jero pangbuian. 

“Terusna kumaha tah?” Ki Tatang mairan.

Dina hiji peuting Nyimas Padmawati ngimpi  nungali Guriang Tujuh anu diantarana nyanyandak jimat Layang Salaka Domas. kakuping ku anjeunan diantara para guriang tèg nyarita yèn Pajajaran bakal tengtrem lamun aya satria anu bisaeun nyokot èta  jimat ti Jabaning Langit. Singket caritana Pangeran Mundinglaya, dikaluarkeun ti pangbuian pikeun ngala jimat èta, sabab Pangèran Sunten Jaya mah teu sanggupeun.  Di satengahing jalan, Pangèran Mundinglaya papendak jeung Dèwi Kania, putri ti Karajaan Muara Bèrès, duanana  jangji bakal papanggih deui, lamun tugasna geus bèrès. Ku kasaktianana, Jonggrang Kalapitung bisa dièlèhkeun. Saentas ngèlèhkeun  buta Jonggrang, Mundinglaya ahirna bisa nepi ka Jabaning langit sarta kapanggih jeung Guriang Tujuh.  Tah di  Jabaning Langit,  Mundinglaya ditawaran sangkan ngabatalkeun tèkadna bari ditawaran putri anu kacida geulisna. Prabu Mundinglaya keukeuh teu daèkeun, sabab niatna ka Jaba Langit tèh, tujuanana nèangan Layang  Salaka Domas pikeun kama’muran nagarana.  Pangèran Mundinglaya  (dibantuan ku Nyi Pohaci) adu jajatèn jeung Guriang  Tujuh, dina adu kakuatan èta taya anu èlèh. Ahirna, Layang Salaka Domas tèh dibikeun ka Mundinglaya. lantaran geus bisa ngala jimat Layang Salaka Domas, Mundinglaya diistrènan jadi Raja kalayan dileler gelar Prabu Mundinglaya Dikusumah.

“Tah carita  Prabu Mundinglaya Dikusumah tèh saluyu jeung  Prabu Surawisèsa anu ngagantian Sri Baduga Maharaja,” ceuk Aki Madi.

“Eta ogè aya dina carita pantun Ki Cilong samèmèh nyaritakeun sok ngarajah anu eusina kieu,” ceuk Ki Tatang bari tuluy mantun.

Ahung! Ahung! Ahung!,ka sampun, ka luhur ka sang rumuhun, ka batara ka batari

ka Batara Susuk Tunggal,ka babak-babak di kahiangan, agungna ka Sunan Ambu

jembar ka Bujangga Seda, ka Bujangga Sakti,ka Pohaci Naga Ganaka Pohaci Naga Gini

Jisim abdi, pangrajahkeun, pangmunahkeun, pangnyilarkeun, Jisim abdi seja mantun

mantunkeun ,Sang Mundinglaya Dikusumah ... 

“Prinsipna mah lamun urang buleud tèkad salawasna aya dina bebeneran pinasti hasil maksud jeung  bakal meunang kabagyaan,” saur Ki Madi.

“Sapuk!” saur manuk.

  

Kantos dimuat dina Jurnal Bogor