Kamis, 22 Desember 2011

enya kitu


Maca Koran sababaraha poè kaliwat anu keur ramè masualkeun make iket atawa totopong pikeun para PNS anu digoongan ku Kang Adè Syarief Hidayat, Asistèn Tata Praja, jadi rada ngahuleng. Komo deui basa Kang Eman nyoara yèn kudu sacepetna diprakkeun, kitu ogè ti sababaraha komunitas anu ngarojong kana kagiatan èta, jadi inget kana caritaan kolot baheula, kaasupna karuhun meureun nya, yèn dina waktuna papatah karuhu, kasurtian satempat bakal digalaluar jeung diararudag deui. Enya kitu ? Sabab ningali sarèat mah, barudak urang leuwih resepeun kana budaya bangsa deungeun anu cenah leuwih modern. Sabab ceuk pamanggih saayeuna, kiblat fashion atawa model-modèl baju, lolobana ka Beulah ditu, hususna Kota Paris, Francis anu diagung-agung, lain dina urusan èta wungkul, dina minyak sengitna ogè, bangsa urang leuwih resepeun marakè anu buatan sarwa luar nagri. Rarasaana tèh, asa can modern lamun can make parabot anu lain buatan Beulah ditu. Padahal iklan, pèpèling pikeun ngagunakeun barang buatan sorangan, teu kurang-kurang, boh di tipi, radio atawa dina Koran-koran, tapi sigana tèh kawas anu ngawurkeun uyah di laut. Numatak sakapeung mah, rada bingung kudu ti mana ngamimitianana. Kitu ogè dina gambar-gambar dina kadaharan barudak, sanajan dijieunna di urang, gambarna tèh angger wè pahlawan bangsa deungeun, kayaning Jiban, Superman, Batman jeung Robin, Doraemon, ah pokona mah sarwa beunang batur wè. Padahal pikeun gambar wungkul mah, pan aya Bima, Gatot Kaca, Arjuna, atawa Cepot Dawala Garèng. Lain ngan semet dinya wungkul, saur Kang Eman, sababaraha jalan di jero komplèk paimahan, jeung ngaran-ngaran tempat ogè ayeuna mah bauna, geus bau Eropah cenah. Padahal di urang ogè, loba ngaran anu alus jeung payus dipakè sarta ngandung kasangtukang anu raket jeung ngaran-ngaran èta.
“Jadi bangsa urang dina urusan budaya keur dikepung wakul buaya mangap,”pokna daria. Sing waspada, saurna salah sahiji cara pikeun ngancurkeun bangsa tèh nyaèta budayana, ampir sarimbag jeung ngancurkeun agama tina aqidahna. Baheula kusabab bangsa urang dina agama hèsè dipangaruhanana, ditèangan pasualan anu kacida sapèlèna tapi keuna. Ceuk dongèng salah sahijina nyimpen pasaran (tempat ngagotong mayit) di masjid, satuluyna dibungbuan ku carita-carita pikasieuneun ngeunaan jurig anu sok aya dina pasaran ka barudak. Atuh barudak tèh tara daèkeun shalat Subuh ka masjid da sieuneun, lila-lila mah, jauh wè ti masjid. Sabab harita mah masjid tèh lain ngan saukur pikeun ngalaksanakeun ibadah shalat wungkul tapi syiar Islam. Geus jauh ti masjid, dijejelan ku rupa-rupa pamaènan, ti mimiti kartu jeung nu sèjènna, sangkan poho kana waktu, satuluyna inuman jeung rupa-rupa barang haram sèjènna, kayaning ganja, madat , narkoba. Jadi wèh bangsa urang tèh ngalaman karuksakan anu pohara kacida.
Kitu ogè dina urusan budaya, mangaruhanna tèh ti sisi ti gigir, luhur handap, tukang hareup. Dina urusan pakèan wè diciptakeun You Can See, Tank Top, Rok Mini, anu nepi ka nempokeun sikluk-sikluk awak, di sagigireunana dikirim situs-situs porno anu kalayan laluasa bisa dibaca di internet, rek teu picilakaeun kumaha. Uteukan dipinuhan ku rasa panasaran tin gambar porno, di jalan disampakeun pakèan anu matak ngahudangkeun birahi, di warung disadiakeun inuman anu ngaleungitkeun akal, disayagikeun alat pikeun ngamankeun nafsu, atuh nya jadi pisan ruksakna tèh. Ditambahan ku kolot-kolotna anu ngabèbaskeun arulin peuting bari teu pernah tetelepèk kamana jeung saha ulinna, malah jangjiana ogè cukup ku SMS, teu barèbèja heula. Mangsa geus kacilakaan anu ripuhna tèh saha deui lamun lain indung bapana.
Iket atawa totopong anu keur ramè dibèjakeun dina unggal media, lain jaminan pikeun nyinglarkeu èta, ieu mah ukur totondèn yèn mangsana urang Sunda nginget-nginget budaya karuhunna. Sakurangna ku boga rasa èta, aya kamalirèan kana kabiasaan karuhun anu tètèla loba pisan araheunana.
“Tah ayeuna mah kendangna geus dipadungkeun, goong geus ditabeuh, kari breng ngeusian ku rupa-rupa budaya anu aya,”pokna deui. Enya kitu, yèn urang tèh keur tatan-tatan, saentas nguniang hudang? Wallahulam bissawab.

(kantos dimuat di Jurnal Bogor)

saresehan


Aya ku reugreug basa milu ngariung jeung para kasepuhan inohong budaya anu luhung ku èlmu jembar ku pangabisa, di Karadènan Cibinong mangkukna tèh. Enya, itung-itung mulungan èlmu anu sakitu heuyeub luhungna, hususna ngeunaan palsafah anu raket patalina jeung kahirupan tur aya dina awak sorangan. Lamun ceuk basa Aki Pochman mah, ti Universitas Ilmu Hirup, anu sumberna tina jalma-jalma pangalaman sarta geus kungsi ngarandapan tur ngajamanan. Rèk teu kitu kumaha, dua urang para panyaturna geus teu bireuk deui pikeun urang Bogor mah, nyaèta Kang Eman jeung Kan Inotji (urang Jepang?), duanana aktif dina urusan kabudayaan, hususna anu aya patalina jeung kasundaan. Malah sanajan tos sarepuh, Kang Eman jeung Kang Inotji tèh resep kènèh asruk-asrukan, ngadalidis jeung nyaliksik paninggalan jaman baheula, titinggalan para karuhun anu tacan kungsi kaguar, atawa “nyumput buni di nu caang” kènèh. Ku jasa aranjeunna sababaraha patilasan anu rèk leungit tèh, sakurangna bisa disalametkeun. Malah saurna hasil kukurilingan tina nyukcruk galur mapay laratanna tèh bakal dikana bukukeun. Tah lamun kitu mah sakurangna urang bakal nyaho, kana kaluhungan para karuhun tèh, teu kudu upruk-aprak naèk turun gunung lin? Ti generasi anu ngorana, aya Kang Achmad Yanuana Samantho, panulis Peradaban Altantis Nusantara, anu bukuna keur digunemcaturkeun ku balarèa. Pedaran ti tilu urang ieu, sakurangna nambahan kayakinan yèn tètèla Sunda (lain ngan saukur sèkèsèlèr) baheulana mibanda peradaban atawa kabudayaan anu luhung kacida. Anu matak hèlok jeung teu nyana, tur matak crukcrek tèh basa anu boga imah, Kang Wawan Chusnun atawa Karyawan Faturachman medarkeun sababaraha èlmu palsafah anu diteuleuman tina kaluhungan karuhunna sorangan nyaèta urang Sunda tèa. Diantarana ngabèjèr bèaskeun urusan cai minangka sumber kahirupan jeung kahuripan. Kurang leuwih sajam anjeunna nerangkeun mangfaat cai jeung palsafahna. Saurna jadi pamingpin mah kudu kawas cai, kabula-kabalè, bisa ngalarapkeun diri dimana tempat jeung ayana. Cai mah aya dimana-mana, dina awak urang, dina tatangkalan, dina taneuh. Manusa salilana teu bisa dipisahkeun jeung cai. Kitu ogè pikeun urang Sunda, cai tèh sumber kahirupan jeung kahuripan anu bisa jadi batur hirup, tapi lamun sumber jeung pangjagana dikèkèak, diruksak, bisa ngamuk nepi ka ngadatangkeun bahla anu kacida gedèna.
Cai mah tara nèangan anu luhur, hartina taya kudu salawasna nempo anu diharandap, tapi lain hartina teu boga pamadegan, sabab lamun aya kahayang atawa cita-cita tara nepi ka ditunda lila-lila, kuat jeung buleud tèkadna.
“Lain urang Sunda lamun rèk ka Bandung, mangsa di Cipanas aya wayang golèk nyimpang heula bari jeung nongton heula. Antukna tujuan utamana kapopohokeun,”pokna daria. Wah pokona mah leubeut jeung munel wè, èta tèh kakara urusan cai wungkul, can nepi ka unsur sèjènna, kayaning seuneu, taneuh, angina nu aya dina awak urang.
Tètèla awak urang jeung alam tèh tempat diajar anu pangafdolna pikeun jalma-jalma anu mikir tur rajeun maca mah. Sakumaha Gusti Allah, marèntahkeun maca ka Kangjeng Nabi Muhammag dina wahyu anu pangmungaranana tèh. Jadi diajar “maca” tèh saheulaanan mah teu kudu jauh ka luar nagri, tinggal kumaha cara macana jeung ngama’nana, lain ku panon molotot mata peda, atawa panon batin anu lagodro. Tapi ku cara anu lantip jeung remen nyeukeutan panon batin. Malah dina Qur’an ogè jelas rèngkolna yèn salian ti maca tina ayat-ayat anu aya dina Kitab Suci èta, pan manusa tèh di sina maca tina alam, anu disebut qauniah jeung qauliah tèa. Hasilna tètèla ngajadikeun jalma bisa leuwih surti ngama’naan sakabèh kajadian anu aya di sakurilingeunana. Tah, kitu ogè dina urusan kapamingpinan, pan jelas pisan patokanana, salian ti Nyunda, Nyantri, Nyakola, Nyantana, Nyamen tèh ditambahan ku dangong, dangiang jeung dongèng. Tegesna, saur Aki Mardud mah, pamingpin ka hareup kudu boga rasa nyaah ka budayana heula, samèmèh nu lian-lianna. Sabab lamun teu nyaaheun ka budayana, bakal susah kahareupna. Pan sasmita silih asih, asah jeung asuh tèh, ayana di urang Sunda baheula, anu jadi warisan karuhun urang. Cag ah !

Dirawu Kelong


Mangsa ngawayuh ka Magrib, poè geus mimiti reup-reupan, lampu-lampu PJU di sapanjang jalan Pajajaran geus mimiti dihurungkeun, dunya salin kelir, ditandaan ku sora adzan, boh anu langsung ti musholla jeung masjid, atawa anu disiarkeun tina sakabèh tipi, jeung radio ngageuingkeun ka saban jalma muslim pikeun ngeureunkeun sakabèh kagiatanana, mangsana nedunan kawajiban ngadeuheus ka Manten-NA. Hanjakalna sanajan panggero anu datang sakitu deresna ti unggal pangjuru, teu sakabèhna kageuingkeun. Loba diantarana anu masih kènèh ngagugulung dunya, bari anu diudagna tèh teu sabaraha. Kajadian kitu tèh mani ragem, di sababaraha tempat umum, kayaning di Stasiun Kareta Api, di Terminal Beus, di lampu beureum, di pasar, sagalana tèh kahengker ku kagok, padahal wayah Magrib mah kaeurad ku waktu anu kacida singketna, sanajan sabagèan deui mah gura-giru nèangan tempat pangsujudan. Komo deui ganti waktu ka waktu di mall mah mani teu karasa, ku sumiratna cahaya listrik, sakapeung mah nepi ka jongjonan.
Lamun asup beurang, hèg panon diumbar nempoan sagala anu aya, sagalana matak pikaresepeun atuh, tapi ngabalangsakeun kana pikiran jeung pèsak pikeun anu panghasilan bulanna, ukur cukup keur nyumponan dahar wungkul mah. Sakapeung mah sok ngabèbènjokeun hate, jeung ngabeberah manah ku kalimah, isukan jaga lamun boga duit bakal diborong tah. Kawas kana ponsèl atawa HP dina hate tèh sok ngagerentes, beuh mun ngudag-ngudag model mah duit sakumaha lobana ogè bakal èrèp, sabab unggal bulan ogè modèlna rupa-rupa, mending nu ieu, salila masih kènèh bisa nelepon jeung SMS mah, rèk naon gunta-ganti. Padahal unggal kaluar anu anyar kagunanana tèh beuki nambahan, bisa BBM-man, face book, twiter jeung bisa nempoan gambar anu teu araruni. Pan HP jadul mah, ukur bisa dua rupa, geus kitu layarna geus rumeuk, nepi ka maca SMS ogè kudu kerung.
Ngupahan sorangan, sabenerna salah sahiji wujud syukur kana ni’mat anu dipaparinkeun ti Allah SWT, sabab lamun nepi ka nedunan kahayang bari ngudagna tèh ku jalan tugul dirarud catang dirumpak, sarua jeung ngusrukeun diri jeung kulawargana ka jurang kanistaan. Rèk kanyahoan rèk henteu èta mah, sarua hinana. Kanyahoan matak wirang dikolong catang, komo deui pan ayeuna mah ‘kagorèngan’ tèh gampang pisan sumebarna, lain ngan saukur di sakuliah Bogor jeung Indonèsia wungkul deuih, nepi ka mancanagara sagala. Teu kanyahoan, enya ceuk ijiran mah, teu matak ngawirangkeun, èngkè kumaha ‘dilebak’na?. Lamun keur arulin di mall mah sakitu caraangna ku listrik, di tempat pangreurehan anu ukuranana ukur dua kali hiji meter mah, poèk mongklèng, combrèk, jeung pikasieuneun. Anu nyaangan jeung ngabaturan mangsa sakabèhna geus naringgalkeun tèh ukur amal ibadah jeung pagawèan solèh salila di alam dunya.
“Hayang pisan sakali mah, mangsa keur magrib tèh jempling di jalan hideung jeung tempat karamèan tèh, ambèh karasa yèn nagara urang tèh pangeusina lolobana muslim. Ngan teuing iraha nya.Padahal anu ngageuigkeun jeung anu gegero teu kurang,”ceuk Ki Mardud basa papanggih di Masjid Attaqwa. Sigana mah, sakumaha anus ok dicaritakeun ku para budayawan, panitèn sosial jeung kaum alim ulama, yèn bangsa urang geus ngagèsèr budayana, kusabab obahna jaman tèh, teu nyalahan. Beuki loba kamajuan di unggal widang, beuki loba kasibukan, anu nyababkeun loba jalma kararagok ku waktu. Sabab baheula mah, kaasup diwajibkeun, ka barudak, lalaki (komo awèwè mah), mangsa margib tèh cicing (ampih) di (ka) imah. Pajarkeun tèh bisi dirawu kèlong, cenah. Barudak kiwari lamun disingsieunan kitu tèh, kalah seuri bari ngalèlèwè.
“Ditèmbak wè kèlongna, pan boga bedil mimis,”jawabna tèh. Padahal bisa jadi anu dimaksud kèlong di dinya tèh lain sakèlong-kèlongna. Kèlong mahluk gaib anu datangna ti dunya sèjèn, mangrupa siloka, yèn mangsa jalma geus ninggalkeun kawajibanana dina waktu magrib, bakal kasèrèd ka dunya hideung anu nyasabkeun dirina.
“Kèlong, bisa jadi kirata tina èngkè lolong (batinna), numatak mending ampih ka tempat anu suci samèmèh karawu kèlong mah,”saurna daria.
“Keun wè lah Ki, rido asal kèlongna geulis,”tèmbalna tèh. Dasar budak nurustunjung.
(Kantos dimuat dina Jurnal Bogor)

Minggu, 04 Desember 2011

masyarakat Cinta Bogor

Program yang digulirkan Masyarakat Cinta Bogor (MCB), ternyata bukan hanya omongan kosong belaka, namun terus menerus diupayakan untuk diaplikasikan ke masyarakat agar lebih berdaya guna. Salah satunya menggalang kerja sama dengan Bogor Handicraft, yang berlokasi di Jalan Tentara Pelajar No. 4 Tanah Sareal.

Menurut Bagus Karyanegara, Ketua Umum MCB, kerjasama yang dilakukan dengan Bogor handycraft yang dipimpin Nurdin Bimbim, sebagai tindak lanjut dari penandatanganan dengan Pusat Studi Pembangunan Pertanian dan Pedesaan (PSP3) IPB 25 November lalu tentang pengembangan industri rumahan.

“Konsentrasi yang pertamakali dan hal ini tidak bisa ditunda lagi, kami akan menggarap sampah dengan mengajak Kang Nurdin Bimbim untuk road show mengadakan pelatihan tentang pendaur ulangan sampah di beberapa kelurahan di Kota Bogor,” jelasnya.

Menurut Bagus, apa yang sudah dihasilkan Bimbim, cukup menarik dan bisa dijual ke masyarakat.

Sementara itu, Nurdin Bimbim, menyatakan kesiapannya untuk melakukan pelatihan di kelurahan yang ada di Kota Bogor. Namun sebelumnya harus dilihat dahulu, potensi sampah atau barang yang ada di lokasi tersebut.

“Jadi pelatihan yang akan diberikan disesuaikan dengan potesi bahan baku yang tersedia di kelurahan tersebut. Jangan sampai setelah mendapatkan keahlian mereka kesulitan mendapatkan bahan baku yang akan diolah,”tukasnya. (dhp)

Selanjutnya >

Iket yeuh


Setelah SDN Semplak dan SDN Sindangsari Bogor Tengah, dilanjutkan dengan anjuran Astapra Setda Kota Bogor, H. Ade Syarif Hidayat dan sejumlah Budayawan Kota Bogor, kini giliran Bambang Ciras Ketua Terminal Bikers angkat bicara dan menyatakan dukunganna terhadap penggunaan iket atau totopong. Bahkan Bambang akan mendlekarasikan penggunaannya pada 17 Desember mendatang.

“Kami akan meminta seluruh anggota klub yang ada di Bogor untuk menggunakan iket atau totopong pada 17 Desember mendatang, saat beberapa klub Bogor dan luar Bogor, diantaranya dari Purwerojeo hadir di Kota Bogor,”paparnya. Pernyataan itu sesuai dengan komitment para bikers untuk menjadi benteng budaya daerah dari derasnya budaya asing yang masuk ke negara Indonesia tercinta melalui berbagai pintu informasi. Mungkin, lanjut Bambang, agak berbeda dengan para PNS yang akan menggunakan setiap kamis, para bikers bisa jadi menggunakan ikat kepala khas Sunda ini setiap hari.

Ditambahkan Bambang selama ini, kesenian lokal selalu mengisi acara-cara yang diselenggarakan oleh klubnya. Saat pertamakali mendeklarasikan di BNR beberapa waktu lalu, pihaknya mementaskan GOROBOG , sebuah grup bodoran yang selama ini mengisi acara di salah satu televisi swasta di Bogor.
Pihaknya sangat setuju dengan pernyataan Ade Syarif Hidayat dan beberapa seniman serta budayawan Bogor, bahwa pelestarian budaya bisa melalui berbagai cara.

Ia juga berharap agar iket atau totopong bisa menjadi salah satu ciri dalam HUT Bogor yang akan datang, karena selama ini, perayaan yang pernah dilakukan belum sepenuhnya dirasakan oleh masyarakatnya.

“Selain bisa menjadi ciri yang khas, harganya pun tidak seberapa,”paparnya. Kedepan, ia berharap agar penggunaan baju khas Sunda seperti Kampret dan pangsi digunakan beberapa hari sebelum hari H, HUT Bogor. Alasannya, agar suasana peringatannya menjadi lebih menonjol dan dirasakan oleh masyarakat Bogor. *(iso)